کنترل دقیق فشار و جریان آب و اندازه گیری دقیق و پایدار دما
آب در صنعت داروسازی
آب یکی از اصلی ترین مواد اولیه و پرکاربرد ترین حلال در صنایع داروسازی است. بدیهی است که نظر به شرایط خاص و حساسیت های موجود در فرایند های تولید انواع دارو، نوع آب مصرفی به عنوان ماده اولیه در داروسازی با آب مصرفی معمولی متفاوت خواهد بود. مواد و املاح و ذرات مختلفی که در آب وجود دارند در کیفیت آب نقش بسزایی دارند و برای دستیابی به آب دارای کیفیت استاندارد جهت استفاده در فرایند های دارو سازی لازم است تا انواع فرایندهای تصفیه آب و میکروب زدایی و … انجام بگیرد و پارامترهای فیزیکی و شیمیایی مطلوب آب مورد نیاز، با دقت بالا تعیین و اندازه گیری شوند.
انواع آب در صنعت داروسازی
مهم ترین معیار برای دسته بندی و تعیین کیفیت آب داروسازی، استاندارد United States Pharmacopoeia یا USP است. مطابق این استاندارد انواع آب مناسب برای داروسازی و پزشکی شامل موارد زیر می شوند.
- آب خالص یا Purified Water به اختصار PW
- آب مناسب برای تزریق یا Water for Injection به اختصار WFI
- آب استریل مخصوص تزریق یا Sterile Water for Injection
- ضد باکتری یا Bacteriostatic Water for Injection
- آب استریل مخصوص استنشاق Sterile Water for Inhalation
تولید و نگهداری آب مناسب برای داروسازی با استفاده از انواع سیستم ها و تجهیزات کنترل سیالات، تصفیه کننده ها، گرم کننده ها، مخازن نگهداری، پمپ های سانتریفیوژ و … انجام می شود. نکته مهم در آبسازی، بحث لزوم در گردش بودن آب است. همچنین سطح آب موجود در مخازن نیز باید دائما تحت کنترل باشد و دمای آن حتما باید در بازه مشخص و از پیش تعیین شده قرار داشته باشد. با توجه به این نیازمندی ها، در فرایند آبسازی استفاده از تجهیزات اتوماسیون صنعتی و ابزاردقیق برای نظارت و کنترل دقیق فرایند و تولید و نگهداری آب در شرایط مخصوص، ضروری می باشد.
از جمله روش هایی که برای تصفیه آب در سیستمهای آبسازی به کار گرفته می شود می توان به روش های تبادل یونی، اسمز معکوس، فیلترهای فعال، تقطیر و همچنین استفاده از تابش فرابنفش در طول موج های مشخص اشاره نمود.

وندورهای مختلف تولید کننده سیستم های آبسازی، طراحی های متنوعی برای تولید آب مناسب جهت داروسازی ارائه کرده اند. در ادامه چند نمونه از نقشه های شماتیکی این سیستم ها که مطابق با استاندارد های USP طراحی و ساخته شده اند را مرور کرده و در نهایت تجهیزات و راه حل های اتوماسیون و ابزاردقیق شرکت برگ برای فرایند آبسازی در صنایع داروسازی معرفی می شوند.
تصویر زیر مربوط به شماتیک یک سیستم تولید آب PW است که در ساختار آن از فیلترهای کربن فعال، سیستم های ضد عفونی کننده و اکسیداسیون با استفاده از اشعه ماوراء بنفش، سیستم اسمز معکوس و پمپ های سانتریفیوژی برای به گردش در آوردن آب استفاده شده است.

تصویر زیر مربوط به شماتیک یک سیستم تولید PW که در ساختار آن از سیستم الکترو دیونیزاسیون نیز استفاده شده است. در فرایند الکترو دیونیزاسیون یون های مثبت و منفی موجود در آب از بستر غشاهای نیمه تراوا عبور کرده و توسط الکترودهای سیستم جذب می شوند. بدین ترتیب تصفیه یونی آب، بدون حضور مواد شیمیایی انجام می شود.

تصویر زیر مربوط به یک سیستم جامع است که هم آب مخصوص تزریق یا WFI و هم آب PW تولید می کند.

بخش های مختلف موجود در سیستم بالا به شرح زیر می باشند:
A: فیلتر ذرات جامد
B: فیلتر کربن فعال
C: فیلتر رزینی
D: سیستم اسمز معکوس
E: فیلتر Vent تانک
F: سیستم Bioburden Reduction
G: فیلتر استریلیزاسیون
راه حل های اتوماسیون و ابزاردقیق برای فرایند آبسازی
کنترل سطح مخازن:
نمایشگر و رله کنترلر PR 5715D دارای ۱ ورودی آنالوگ یونیورسال و ۴ رله کنترلی است که می توان بر اساس تغییرات سیگنال ورودی، ۴ ست پوینت برای فعال کردن رله تعریف نمود. بنا بر این اگر سیگنال ترانسمیتر سطح که در بالای مخزن بهداشتی نصب شده است، به ورودی ماژول PR 5715D متصل شود، می توان با تعریف ۴ مقدار زیر، میزان آب موجود در مخازن را به صورت مستقل تحت نظارت و کنترل در آورد.
- حد خیلی بالا (غیر مجاز)
- حد بالا
- حد پایین
- حد خیلی پایین (غیر مجاز)

ایزو لاسیون و حذف نویز:
ترانسمیتر های دما و ایزولاتور های PR Electronics علاوه بر حذف نویز و استاندارد سازی انواع سیگنال های آنالوگ (دما، ولتاژ، جریان و…)، قابلیت تبدیل و تقویت انواع سنسور های دما را نیز دارا هستند. با کمک این ماژول ها اندازه گیری های لازم برای دستیابی به آب تصفیه شده استاندارد، به صورتی دقیق و پایدار انجام می شود. برای مشاهده تجهیزات روی تصویر زیر کلیک کنید.

کنترل جریان سیال:
وندور Burkert از کشور آلمان، جزو پیشرو ترین کمپانی های جهان در طراحی و ساخت تجهیزات کنترل سیالات، به خصوص برای فرایندهای دارویی و غذایی می باشد. در فرایند آبسازی و برای کنترل دقیق جریان آب، استفاده از شیرهای کنترلی ۸۸۰۲ ، ۸۸۰۳ ، ۸۸۰۴ ، ۸۸۰۵ ، ۲۳۰۱ و پوزیشنر های ۸۶۹۰ و ۸۷۹۳ بورکرت پیشنهاد می شود. پوزیشنر ۸۷۹۳ بورکرت قابلیت کنترل PID را نیز دارا می باشد. و به طور مثال می توان بر اساس دمای فرایند میزان ورود یا خروج آب را به صورت مستقل و بدون نیاز به PLC یا PID کنترلر، کنترل نمود. برای مشاهده محصولات روی تصویر کلیک کنید.


اندازه گیری فشار:
برای اندازه گیری فشار در این فرایند، ترانسمیترهای قلمی فشار ۸۳۲۳ بورکرت پیشنهاد می شود. ترانسمیتر های فشار بورکرت دارای الزامات مورد نیاز برای عملکرد در فرایند های بهداشتی می باشند.

جمعی از مصرف کنندگان تجهیزات PR Electronics و Burkert در صنایع کشور: